Περιμετρικά του χωριού Αμπελόκηποι θα βρει κανείς ένα δίκτυο από ξωκλήσια που μαζί με τον ενοριακό ναό των Αγίων Αναργύρων στην πλατεία του χωριού, αποτέλεσαν κι αποτελούν σημεία αναφοράς για τον άνθρωπο της υπαίθρου.
Ι.Μ. Αγίου Βασιλείου
Δεσπόζει στο βράχο νοτιοανατολικά του χωριού και είναι στην πιο επιβλητική τοποθεσία, λαξεμένο μέσα στο βράχο του ομώνυμου λόφου. Τα λιγοστά ιστορικά στοιχεία αναφέρουν ότι επί Καποδίστρια ήρθε εκεί κάποια καλόγρια από την Ακράτα, που ονομαζόταν Ελευθερία και έκτισε το μονίδριο, ναό και τρία κελιά, που χρησιμοποιήθηκαν από δύο ακόμα καλόγριες οι οποίες ήρθαν μετά.
Το 1902 απέμεινε μία μόνο καλόγρια που περιποιούνταν τον ναό και με το θάνατο της το μοναστήρι ανέλαβε άνδρας μοναχός, ο Αγαθάγγελος, που είναι σήμερα θαμμένος δεξιά όπως μπαίνουμε στον περίβολο του μοναστηριού.
Το εκκλησάκι αυτό, λόγω του δύσβατου της περιοχής, το χειμώνα δε λειτουργείται του Αγίου Βασιλείου αλλά τη Δευτέρα του Πάσχα μέσα σε κλίμα αναστάσιμο και κατανυχτικό.
Φαίνεται από όλα σχεδόν τα σημεία του χωριού και είναι το σημείο αναφοράς του.
Διαβάστε εδώ ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο για το Μοναστήρι και τον Μοναχό Αγαθάγγελο.
Αγία Παρασκευή
Το μοναδικό εκκλησάκι του χωριού που αφιερώθηκε σε Αγία. Βρίσκεται σε ορεινή περιοχή πάνω από το δρόμο προς Βελλά, κοντά στην ενεργή ακόμα πηγή Τσιλαρδή. Θεωρείται ο ενοριακός ναός του βασικού οικισμού Αρφαρών (παλιά ονομασία των Αμπελοκήπων), όσο αυτός παρέμενε ενεργός σε εκείνη την τοποθεσία η οποία προσφερόταν και για κτηνοτροφία.
Αργότερα ο οικισμός μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση, όπως συνέβη σταδιακά και με άλλους περικείμενους οικισμούς και χτίστηκαν οι Άγιοι Ανάργυροι, για τους οποίους έχουν χαθεί (όπως και για όλο το χωριό) τα αρχεία και είναι άγνωστο το έτος πρώτης κατασκευής.
Το μόνο στοιχείο που ενδεχομένως να προσδιορίζει το χρόνο κατασκευής του ναού βρίσκεται σε ένα σημείο της εξωτερικής τοιχοποιίας, όπου διασώζεται σκαλισμένη η χρονολογία 1848.
Θεμέλια από τις οικείες της Αγίας Παρασκευής, οι πέτρες των οποίων μεταφέρθηκαν για να χτιστούν τα νέα σπίτια στο χωριό, εντοπίζουν ακόμα οι γεωργοί κάνοντας σκαπτικές εργασίες στα χωράφια τους.
Άη-Γιάννης των σταφυλιών
Μας καλωσορίζει και μας ξεπροβοδίζει φθάνοντας και αναχωρώντας από το χωριό, χτισμένο ανάμεσα στα αμπέλια και μισοκρυμμένο από τα φυλλώματα του τεράστιου αιωνόβιου «δέντρου» και τη συστάδα των ψηλών κυπαρισσιών, που με πρόνοια φύτεψαν γύρω του οι παλιοί.
Στις 29 Αυγούστου που γιορτάζει, μετά τη λειτουργία αναβιώνει ακόμα το παλιό έθιμο της διανομής στους πιστούς των πρώτων σταφυλιών που εντοπίζονται «γινωμένα» στα γύρω αμπέλια και μελωμένων σύκων από τις γύρω συκιές επίσης.
Άη-Δημήτρης
Είναι πάνω από το χωριό, στη θέση Ζευγολατιό φεύγοντας για Βαλιμή, φωλιασμένο σε μια κόχη που αγναντεύει τα σταροχώραφα.
Ζευγολατιό, ζεύγος (δυάδα συνεργαζόμενων ζώων που οργώνουν) συν ελαύνω (οδηγώ, κινώ), Ζευγολατιό λοιπόν είναι το μέρος που την πρωτοκαθεδρία την έχει ο γεωργός με το ζευγάρι του.
Το ξωκλησάκι έγινε για να ευλογεί, θαρρείς, το μόχθο των γεωργών που αιώνες δάμαζαν τη βουνίσια γη με τ’ αλέτρι τους, να εγκαινιάζει την έναρξη της σποράς με την πανηγυρική λειτουργία στη γιορτή του και να προστατεύει τα σπαρτά τους μήνες που υπολείπονταν ως το θερισμό.
Προφήτης Ηλίας
Από ποιο βουνό λείπει ο προφήτης Ηλίας, για να έλειπε από εδώ; Γειτνιάζει με τον Αη Δημήτρη και χτίστηκε σε μια ράχη ακόμα πιο απόμερη και πιο απόκρυφη, στη θέση Σκαλίστρες. Κάποιες μαρτυρίες που υπάρχουν τοποθετούν χρονικά την ανέγερση του προφήτη Ηλία πριν από τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο. Τούτος ο Άγιος αγνάντευε τα σπαρμένα με αραποσίτι χωράφια, σκόρπιζε κουράγιο στις σκυμμένες γυναίκες που με τα σκαλιστήρια τους ετοίμαζαν χώμα γόνιμο για τα σπαρτά κι ευλογούσε την καλοκαιρινή σοδειά όλων των σιτηρών της περιοχής.
Αη-Γιώργης
Το συναντάμε πάνω από το χωριό στην έξοδο προς Βαλιμή. Κι αυτό περιβάλλεται από άλσος σκιερών κωνοφόρων που φύτεψαν κι εδώ οι παλαιοί. Η καμπάνα του μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, που υπήρχαν ακόμη αρκετά παιδιά στο χωριό, χτυπούσε συχνά καθώς η μακριά της αλυσίδα ήταν πρόκληση για τα «μαγκόπαιδα» που « αλώνιζαν» τον τόπο κάνοντας σκανταλιές. Το ατμοσφαιρικό του περιβάλλον και η εγγύτητά του στο χωριό είναι ο λόγος που επιλέγεται πότε πότε για τέλεση βαπτίσεων. Γιορτάζεται στις 23 Απριλίου με λειτουργία, αρτοκλασία και επιτόπια κατανάλωση ψητών και κρασιού που προσφέρει ο σύλλογος, αν η εορτή πέσει εκτός περιόδου Πάσχα. Αν πέσει εντός, το εκκλησάκι έχει έναν σοβαρό «σφετεριστή», αυτό του Αγίου Βασιλείου!
Παναγιά
Χτίστηκε πλάι στο κοιμητήριο του χωριού και οι κάτοικοι το λένε Παναγιά. Γιορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής, την είναι η πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα. H Παναγιά θαρρείς ότι προσφέρει στους ζωντανούς το ζωοποιό ύδωρ της πηγής της ως ίαμα σωτήριο για τη θλίψη της θνητότητας.
Αη-Νικόλας
Χτισμένο στα πόδια του χωριού, μεταξύ Αρφαρών και Βερσοβάς, είναι και το μοναδικό από τα ξωκλήσια που γιορταζόταν χειμώνα από τους λιγοστούς κατοίκους του χωριού που δεν είχαν ήδη φύγει για να ξεχειμάσουν στα Παλιοκάτωνα ή στα Μάρμαρα
